GESCHIEDENIS HERBERG DE GOUDEN HEUVEL
Herberg De Gouden Heuvel is gevestigd in een gemeentelijk monument in ’s-Hertogenbosch.
Tussen 2015-2019 is het gehele pand gerestaureerd en aan de eisen van de tijd aangepast, onder toeziend oog van de afdeling Bouwhistorie Archeologie en Monumenten van de Gemeente Den Bosch.
In 2019 heeft de gemeente een geluidsscherm geplaatst teneinde de grote geluidsdruk op het voorhuis en het terras gedeeltelijk weg te nemen. Omdat het nu beschermde terras op het zuiden ligt is het een zeer aangename plek om te verpozen.
Herberg De Gouden Heuvel is een oude boerderij annex herberg die rond de jaren 1600 tot 1650 gebouwd is. Het huidige pand is na enkele branden en beschietingen door het Franse leger in 1794 en beschadiging in de tweede wereldoorlog, wel veranderd, met name het stalgedeelte. Kanonskogels waarmee het huis door het Franse leger beschoten werd, zijn tot de dag van vandaag te zien, ingemetseld in de herbouwde zuidmuur.
Boerderij
De stal is in 2015 tijdens de restauratie, geheel gerestaureerd met nieuwe zijmuren waarin de oorspronkelijke grote deuren in de zuidoost muur die mettertijd verdwenen waren, weer zijn teruggebracht.
Binnen is de stalindeling vervangen door een woongedeelte (beneden) en een B&B- gedeelte (boven) met een eigen opgang. Ook is voor de B&B een dubbele deur gemaakt naar het grote terras boven. Dit kan nu worden gebruikt door de bewoners van kamers twee, drie en de suite.
Het voorhuis is met behoud van het oude café en de museum-/opkamer, verbouwd tot B&B. In dit gedeelte bevinden zich de B&B-kamers.
Hooimijt
De oude hooimijt, die bestond uit drie stalgedeeltes en een bovenzolder voor het hooi, is in de oude vorm hersteld maar heeft deels een andere functie gekregen omdat er geen paarden meer worden gehouden. De middelste stal waar de twee paarden stonden en een ‘peeën’ snijmachine (deze machine staat nu in de tuin aan de westkant), is tegenwoordig o.a. in gebruik als opslag voor boeken, een bibliotheek dus, vandaar de bijnaam Hooibieb.
De oude eet- en drinkbakken van de twee paarden zijn gehandhaafd zodat goed te zien is hoe het er vroeger uitzag. Ook is een oude pompbak weer aangebracht.
De kleine stal aan de zuidoostkant is als stal hersteld en fungeert als opslag. De ingestorte stallen aan de oostkant en noordwestkant zijn weer opgebouwd. De stal aan de noordkant is nu werkhok, met allerlei machines (zagen, boren, enz.). Daar worden herstelklussen gedaan. Het stalletje aan de westkant is bij de middenstal getrokken.
Tuinhuis Ardina
Het tuinhuis is vernoemd naar tante Ard van den Heuvel die hier vele jaren een kippenhok en bergruimte had.
Het oude kippenhok was ingestort onder het geweld van een afgevallen tak van de nu verwijderde zieke, meer dan 100 jaar oude kastanjeboom. Het is weer opgebouwd in iets andere vorm (een dak met zonnepanelen vervangt het oude dak van cementplaten). Het nieuwe verblijf is weer uit hout opgetrokken en wit geschilderd met donkergroene deuren en kozijnen in verband met de monumentenstatus van het hoofdgebouw.
Aan de westkant van het tuinhuis is een weide waar Ouessant schaapjes wonen en grazen. Ook het al vele jaren bestaande ooievaarsnest daar is inmiddels hersteld en hopelijk keren de ooievaars weer terug in Deuteren. De oude duiventil die door een storm was geveld is eveneens hersteld.
Om het geheel zoveel mogelijk energieneutraal te laten functioneren zijn drie kleine windturbines bevestigd aan de ooievaarsmast en zijn 30 zonnepanelen op de tuinkamer geplaatst.
Familie van den Heuvel
De boerderij waar B&B De Gouden Heuvel in is gevestigd, is tussen 1600 en 1650 gebouwd door waarschijnlijk de familie Bel. Hun (achter)kleindochter Adriana Bel, geboren 1785, trouwde met Martinus van den Heuvel, geboren 1778. Sindsdien wonen er Van den Heuvels in deze boerderij.
Cees van den Heuvel, geboren in 1818, nam de boerderij over en dreef ook, samen met zijn vrouw Anna Vugts, een café in het voorhuis. Er zijn foto’s bewaard gebleven van dit pand en te zien in de museumkamer en de eetruimte (het oude café) van de Herberg.
Wanneer voor het eerst het café is gestart, is niet zeker. Het zou wellicht de oudste vergunning kunnen zijn geweest van Cromvoirt en Vlijmen; maar of dat echt zo is...
Dit café was de eerste stopplaats van de postkoets van Van Gend en Loos, vanuit Den Bosch naar Vlijmen en Waalwijk. Het huis lag in die tijd in de gemeente Cromvoirt. Cees en ook zijn zoon Jan zijn beiden 25 jaar wethouder geweest van Cromvoirt.
De jongste zoon van Cees van den Heuvel, Jan van den Heuvel sr., nam de boerderij en het café over van zijn vader. De oudste zoon, Cees junior, was namelijk naar Amerika geëmigreerd en woonde tot zijn overlijden in New York.
De vrouw van Jan van den Heuvel sr., Bertha van Coenen, geboren op een boerderij aan de Deutersestraat, dreef het café.
Hun dochter Jo nam na de dood van haar moeder het café over. Toen zij, in 1974, 65 werd is zij gestopt met het café. In de museum-/opkamer hangen vele oude foto’s uit de jaren 1880 tot heden. Zoon Jan van den Heuvel jr. nam samen met zijn zus Ard het werk op de boerderij over.
De boerderij was een gemengd bedrijf met een vijfentwintig melkkoeien, vaarzen en kalveren, varkens, wat schapen en ongeveer 300 kippen. Verder drie trekpaarden voor het werk. Daarnaast akkers met haver, gerst, tarwe, voederbieten en grasland.
Land rond het huidige ziekenhuis en al het land achter het huis tot en met de huidige helftheuvel was in bezit van de Van den Heuvels.
Jan van den Heuvel senior schonk het land waarop nu het ziekenhuis staat aan de katholieke kerk om er een klooster en een kerk op te bouwen. De familie kreeg als beloning vaste plaatsen op de eerste rij in de kerk. De kerk verkocht later de grond aan het protestantse ziekenhuis, het Alexander ziekenhuis, dat de kerk afbrak maar liet het klooster staan als woonruimte voor leerling verpleegkundigen. Men zegt dat men de oude Jan in zijn graf hoorde protesteren.
Een stuk grond voor het huis en bijna alle grond naast en achter de boerderij werd door de gemeente onteigend en later als bouwgrond verkocht. De hele wijk achter het huis is daarop gebouwd. Voor het huis werden alle oude bomen gekapt en werd een weg aangelegd. Deze weg is bij twee latere uitbreidingen, de laatste in 2009, helaas steeds dichter bij het voorterras komen te liggen.
Jo, Ard en Jan zijn nooit getrouwd en na hun overlijden erfden de kinderen van hun zus Jeanneke (Adriana) van den Heuvel en haar man Jos (Adrianus) Brok het huis. Hun zoon Lars Brok, van beroep oorspronkelijk gezinstherapeut/psychiater, nam het deel van zijn zus over en begon met zijn vrouw Marijke Goud, de huidige B&B in de traditie van het oude café.